महाराष्ट्राला मुसळधार पावसाचा धोका! १३ जूनपासून ते १८ जूनदरम्यान अतिवृष्टीचा इशारा
सध्यस्थिती आणि जून सुरुवातीतील पाऊस
महाराष्ट्रात मे महिन्याच्या शेवटी व जूनच्या सुरुवातीला अनेक भागांत जोरदार पावसाची नोंद झाली. सध्या राज्यात आकाशात ढगांच्या गर्दीचे चित्र दिसून येते, ज्यामुळे हवामान विभाग तसेच हवामानतज्ज्ञ पंजाबराव डख यांनी पुन्हा एकदा मुसळधार पावसाचा इशारा दिला आहे.
७–१२ जून दरम्यान अंदाजित हवामान
डख सरांच्या अंदाजानुसार ७ ते १० जूनदरम्यान राज्यातील विविध भागांत हलका ते मध्यम स्वरूपाचा पाऊस सुरू राहील. हा पाऊस खरिपा पिकांसाठी उपयुक्त असल्याचे संततीकरण आहे. त्यानंतर १० ते १२ जून पर्यंत शेती मशागतासाठी अनुकूल वेळ मिळेल, कारण जमिनीत पुरेसा ओलावा संपन्न झालेला असेल. कोविड अपडेट IMD वेबसाईटनेही ८–११ जून दरम्यान मध्य महाराष्ट्र आणि मराठवाड्यात हलक्या ते मध्यम स्वरूपाचे पाऊस असल्याचे स्पष्ट केले आहे.
१३–१८ जून दरम्यान अतिवृष्टीची शक्यता
पंजाबराव डखांच्या आणि वर्तमानी हवामान अहवालानुसार, १३ जूनपासून हवामानात आणखी बदल होण्याची शक्यता आहे. १८ जूनपर्यंत अनेक भागांत अतिवृष्टीला साद घालणारा मुसळधार पाऊस सुरु राहील. पूर्व आणि पश्चिम विदर्भ, उत्तर महाराष्ट्र, मराठवाडा, कोकण, खान्देश, तसेच दक्षिण महाराष्ट्र या सर्व क्षेत्रांमध्ये हे परिणाम दिसू शकतात. IMD नेदेखील १३–१३ जून दरम्यान कोकण, मध्य महाराष्ट्र, मराठवाडा याठिकाणी एकल (isolated) अतिवृष्टीची शक्यता वर्तवली आहे .
सविस्तर अलर्ट आणि संकटासाठी पूर्वतयारी
सध्या राज्यातील तब्बल २६ जिल्ह्यांमध्ये यलो अलर्ट घोषित करण्यात आला आहे. वाऱ्याचा वेग ताशी ३०–५० किमी पर्यंत वाढण्याची शक्यता आहे, ज्यामुळे झाडं उन्मळून पडणं, विजेचे खंडित होणं आणि वाहतूक प्रभावित होण्याच्या शक्यता निर्माण होतात. मुंबई, ठाणे, रायगड, रत्नागिरी, पुणे, सातारा, सांगली, सोलापूर, नाशिक, धुळे, जळगाव, अमरावती आणि नागपूर अशा अनेक जिल्ह्यांमध्ये तुफानी पावसाची शंका आहे. काही ठिकाणी सक्षम नाल्या पूर्णतः स्वच्छ करणे आणि जनावरांना सुरक्षित जागेत ठेवणे यासाठी सजगता बाळगणं अत्यंत गरजेचं आहे.
शेती, शेतकरी आणि प्रशासनाची सल्ले
शेतकरी मित्रांनी हवामानाचा अंदाज पाहूनच पेरणी किंवा मशागत शरू करावी—विशेषतः विजांच्या काळात या कामांपासून दूर राहावं. शक्य तितक्या वेळात खतं व्यवस्थित जमिनीमध्ये हस्तांतरित करावी आणि पाण्याचा साठा चांगल्या सोयीचा राखावा. नदीकाठ आणि पाण्याच्या नाल्यांची साफसफाई करून पूराची शक्यता कमी करता येते. लहान मुलं, वयोवृद्ध आणि जनावरांची दक्षता घेणं, आणि आवश्यकता भासल्यास सुरक्षित आश्रयस्थळी संक्रमण यावर विशेष लक्ष केंद्रित करावं.
पावसाच्या प्रत्येक थेंबाबरोबर शेतकऱ्यांच्या जीवनात अपेक्षा मूळ घेतात, पण या थेंबांनी नुकसान होऊ नये यासाठी आपण स्वतः सज्ज राहायला हवं. शेवटी शेतीतली यशस्वी जमवणूक हा शेतकऱ्यांचा अनुभव व नियोजन यावर आधारित असतो. प्रशासन, सामाजिक संस्था आणि पाचोरा शेतकरी हे सर्व एकत्र येऊन सुरक्षितता सुनिश्चित करण्यास सज्ज असावा.
७–१२ जून दरम्यान सामान्य/मध्यम पाऊस अपेक्षित आहे — शेतीच्या दृष्टीने उपयुक्त.
१३–१८ जून दरम्यान मुसळधार अति पाऊस, वाऱ्याचा वेग व विजांच्या जोडाईचे मोठे धोके! तदनुसार तैयारी गतिमान करा.