60 वर्षांवरील बांधकाम कामगारांसाठी पेन्शन योजना – दरवर्षी ₹12,000 थेट खात्यात
महाराष्ट्र सरकारने बांधकाम कामगारांसाठी खास पेन्शन योजना सुरू करण्याची घोषणा केली आहे. या योजनेअंतर्गत पात्र कामगारांना दरवर्षी ₹12,000 पेन्शन दिलं जाणार आहे.
योजनेचा उद्देश काय?
बांधकाम क्षेत्रात काम करणारे अनेक मजूर मोठ्या मेहनतीने आपलं आयुष्य घालवतात. निवृत्तीनंतर त्यांना आर्थिक आधार मिळावा यासाठी ही योजना राबवली जाणार आहे. कामगार कल्याण मंडळाच्या माध्यमातून पेन्शन थेट त्यांच्या बँक खात्यात जमा होणार आहे.
योजना कोणासाठी?
ही योजना महाराष्ट्र बांधकाम कामगार कल्याण मंडळात नोंदणीकृत कामगारांसाठी आहे. राज्यात सध्या सुमारे ३७ लाख कामगारांची नोंदणी आहे, आणि अजून १६ लाख जणांचे नूतनीकरण बाकी आहे.
योजनेचे मुख्य मुद्दे
| बाब | तपशील |
|---|---|
| पेन्शन रक्कम | दरवर्षी ₹12,000 (मासिक ₹1,000) |
| पात्रता वय | किमान 60 वर्षे पूर्ण |
| अर्ज पद्धत | ऑनलाईन, कल्याण मंडळाच्या वेबसाईटवर |
| निधी | कल्याण मंडळाकडून, राज्य सरकारवर अतिरिक्त खर्च नाही |
| कागदपत्र | मंजूरीनंतर “पेन्शन नंबर प्रमाणपत्र” मिळेल |
अर्ज कसा करावा?
- अर्ज ऑनलाईन केला जाईल.
- पात्र व्यक्तींना पेन्शन प्रमाणपत्र दिलं जाईल.
- प्रमाणपत्रावर दिलेल्या तारखेपासून पेन्शन जमा होईल.
- अर्ज प्रक्रियेत पारदर्शकता राहण्यासाठी संगणकीकृत प्रणालीचा वापर केला जाईल.
पात्रतेचे निकष
| निकष | अट |
|---|---|
| वय | 60 वर्षांपेक्षा जास्त |
| नोंदणी | बांधकाम कामगार कल्याण मंडळात आवश्यक |
| कामाचा अनुभव | मागील वर्षात किमान 90 दिवस काम केलेले हवे |
| इतर लाभ | EPF किंवा ESI योजनेचे लाभार्थी नसावेत |
महत्त्वाचे: जर पती-पत्नी दोघंही नोंदणीकृत असतील, तर दोघांनाही स्वतंत्र पेन्शन मिळू शकते.
पेन्शन मृत्यूनंतरही थांबत नाही
जर पेन्शनधारकाचा मृत्यू झाला आणि त्यांचा जीवनसाथी हयात असेल, तर त्याला पेन्शन मिळू शकते. मात्र, एकाच व्यक्तीला दोन वेगवेगळ्या पद्धतीने लाभ मिळणार नाही.
दरवर्षी अस्तित्वाचा पुरावा आवश्यक
- दरवर्षी “Life Certificate” सादर करणं गरजेचं असेल.
- जर बँक खाते बदलायचं असेल किंवा वारस नोंदवायचा असेल, तर त्यासाठीही स्वतंत्र प्रक्रिया आहे.
सध्या काय स्थिती आहे?
| बाब | संख्या |
|---|---|
| नोंदणीकृत कामगार | 37 लाख |
| नूतनीकरण बाकी | 16 लाख |
| वयोमर्यादा (नूतनीकरणासाठी) | 60 वर्षांखालील |
टीप: सध्या 60 वर्षांवरील कामगार नूतनीकरण करू शकत नाहीत. त्यामुळे या नवीन योजनेमुळे त्यांना मोठा दिलासा मिळणार आहे.
कामगारांचे मत
- “रक्कम कमी असली तरी आधार मिळणं महत्त्वाचं आहे,” असं नोंदणीकृत कामगार बाबू केडकर म्हणाले.
- “माझा पती अपघातात गेला. मी आजही नोंदणी करत असते, आता तरी पेन्शन मिळावी,” अशी आशा मीराबाईंनी व्यक्त केली.
एक सकारात्मक पाऊल
ही योजना म्हणजे केवळ आर्थिक मदत नाही, तर या कामगारांच्या मेहनतीला शासनाकडून मिळालेली मान्यता आहे.
सूचना: ही माहिती सामान्य जनतेसाठी आहे. कोणतीही योजना लागू करण्यापूर्वी अधिकृत वेबसाईटवर किंवा शासकीय कार्यालयातून खात्री करून घ्यावी.